Link

https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=840474940377167763#allposts

Sangdaang habang papuntang Malakanyang

Franklin Cimatu

            Franklin a.k.a. King a.k.a. Frank Cimatu is a Baguio boy, journalist, Physics major, Fine Arts student and winner of awards in various writing contests. In 1987, he took third place in the poetry contest held by the Galian sa Arte at Tula and went on to become a two-time winner for poetry in the prestigious Philippine national writing contest, the Don Carlos Palanca Memorial Awards for Literature with a third place finish in poetry in English for “Living in the Movies: Poems” and the first prize for Tula for “Desaparecido/ Desaparadiso: Mga Tula ni Juan Caliban” [“Desaparecido/Desaparadiso: The Poems of Juan Caliban] in 1991. The following year (1992) he came in second in the Makata ng Taon [Writer of the Year] poetry writing contest of the Surian Ng Wikang Pambansa [Institute for the National Language] . In 1995, he garnered second place in the short-lived Procyon Awards in Manila, Philippines. In 2003, he was adjudged the top prizewinner for poetry in the Philippines Free Press Literary Awards. Franklin Cimatu also writes short stories and has won a Philippines Free Press award for the essay in 1994.

Sandaang Hakbang Papuntang Malakanyang

Frank Cimatu

Sandaang

Hakbang

Papuntang

Malakanyang

Dala ng

Nakabulang

Kartolinang

Nakapinta ng

“Pamahalaang

Swiping,

Kinawawang

Bayang

Walang

Kamuwang-

Muwang!

Naang

Biglang

Naalalang

Naiwang

Nakasalang

Ang

Sinigang

Sandaang

Hakbang

Nakikipilang

Makausisang Manang

Nang

Bang!

Bang!

Bang!

Nakitang

Parang

Umilandang

Ang

Ilang

Kasamang

Hinahambalang

Ang

Iisang

Nakakalamang

Ilang

Rumaragasang

Kapulisang

Sindarang

Ang

Pulutang

Maanghang

Pinagbabatutang

Magsasakang

Nakadalang

Sundang

Nagbubulagang

Peryodistang

Walang

Itinitimbang

Ang

Kasamang

Kabalaang

Pinuntang

Sasakyang

Nagwawangwang

Nagsisigawang

“Tang

Inang…. “

Pinopompiyang

Habang

Ginigisang

Paratang

Nanghihinayang

Ang

Makatang

Walang

Natadyakang

Makapangyarihang

Sakang

Walang

Kaganang-

Ganang

Nakiangkiang

Papuntang

Alabang

Hanggang

Maabutang

Inuwiang

Sinigang

Nagmistulang

Kamanyang

·                   Ang kayarian ng Tula ay nasa Malayang Taludturan dahil walang sinunod na sukat at hindi sinaalang alang ang tugma sa bawat taludtod.

Teoryang Teoryang Sosyolohikal

-          Dahil ito ay tumatalakay  sa mga karanasan ng tao sa iba’t – ibang kalagayang panlipunan, pampulitika, pangkultura at pangkabuhayan.

Pangkalahatang Paliwanag:

                        Ang tulang ito ay tungkol sa mga mahihirap nating kababayan na pinag lalaban ang kanilang karapatan at ang gusto lang naman nila ay pakinggan ng mga kinauukulan ang kanilang mga hinaing pero kadalasan ito ay nauuwi sa karahasan.Pag katapos nang mahaba at marahas na pakikipag labhan para sa  mga karapatan ay wala pa ding magandang kinahantungan.

Mapanglaw ang mga Ilaw sa Calabarzon

Pedro L Ricarte

 Siya ay isang kwentista, mananaysay, mandudula, manunuri at makata.Kasalukuyan isang freelance writer, siya ay nabilang sa patnugutan ng Liwayway sa loob ngsampung taon. ang kanyang kaalaman sa pagsusulat ay kanyang naibahagi sa mga mag-aaral ngLCBA Graduate School sa Calamba, De la SalleUniversity-Manila, Don Bosco at ibangUniversity.

Si Pedro Ricarte ang nagsabi kay Alejandro Abadilla na siya ang “Ama ng MakabagongTulang Tagalog”

. Si Ricarte ay isa sa mga mayroong pinakamatatalas na pag-iisip kaya masasabidin na siya ay isang kritiko ng ibang mga Pilipinong manunula.Naging kilala si Pedro Ricarte noong 1950-

1960’s.

Ang ilan sa kanyang mga naisulat ay:

·         Boy Nicolas

·         Siyam na Langit (1962)

·         Samahang Siyete

·         Aawitan kita

·         Ala-Suwerte (1959)

·         Hindi Natutulog ang Diyos (1960-1961)

·         Lagablab sa Silangan (1961)at iba pang mga maikling istorya at nobela

Mapanglaw ang mga Ilaw sa Calabarzon

Pedro L. Ricarte

May bakas pa sa tubig ng mga pinitak

Ang mga huling silahis ng nakalubog nang araw

Hindi na sana siya nag-araro pa,

Hindi rin lamang tiyak na matatamnan

Ang lupang itong ipinagbibili ng mga dayuhan,

At may makakaparti raw siyang sandaang libo.

Nasissiyahan na siya. Siya nama’y kasama lamang.

Sobra pa marahil sa kanya ang tatanggaping pera.

Balo na siya,walang anak,walang bisyo.

Sang-ilan pa ba ang kanyang buhay?

Pero dito na siya tumanda, sa lupang itong

Sinaka pa ng kanyang ama at ng mga magulang niyon.

Tumanaw siya sa gawing silangan:

Kaylawak ng lupaing itong pinagyayaman

Ng marami pang katulad niya

Ngunit ipinagbibili na ng mga may-ari.

May mga bukid na nasimulan nang tambakan,

Ang patubig ng gobyerno

Wala siyang namumuwangan sa kabuhayang-bansa;

Hindi niya kayang gagapon kung bakit at papaano—

Nadarama lamang niya – ang malaking panghihinayang

Pangungulila sa pagkawala ng mga berdeng lupain

Na kaygandang pagmasdan, kay timyas bungkalin!

·         Ang kayarian ng Tula ay nasa Malayang Taludturan dahil walang sinunod na sukat at hindi sinaalang alang ang tugma sa bawat taludtod.

Teoryang Eksistensyalismo

                        Ang layunin ng Panitikan ay ipakita na may kalayaan ang tao na pumili o magdesisyon para para sa kanaiyang sarili na siyang pinaka sentro ng kaniyang pananatili sa mundo(human existence)

Patunay:

“Nasissiyahan na siya. Siya nama’y kasama lamang.

Sobra pa marahil sa kanya ang tatanggaping pera.

Balo na siya,walang anak,walang bisyo.

Sang-ilan pa ba ang kanyang buhay?”

Pangkalahatang Paliwanag:

            Masaya narin siya sa kaniyang matatanggap na pera dahil malaki na rin ang tulong nito sa pag papatuloy ng kaniyang buhay dahil wala naman na siyang ibang bubuhayin kundi ang sarili niya. Ngunit may nararamdaman siyang lungkot dahil napamahal na sa kaniya ang sakahan dahil naroon ang mga masasaya nilang ala-ala ng kaniyang mga magulang. Nalulungkot din siya dahil maraming mga magsasaka ang umaasa sa bukid na kanilang sinasaka na ngayon ay wala na. Nakakapang hinayang din na ang sakahan na napag kukunan ng ani ay ngayon ay mawawala.

                       

Ang babae sa Pagdaralita

Ang Babae sa Pagdaralita ni Joi Barrios

Maria Josephine Barrios o mas kilala sa pangalan na “Joi Barrios” sa kanyang mga akda. Nakamit niya ang kanyang doktorado sa Filipino (Literature) sa Unibersidad ng Pilipinas noong 1998. Kilala rin si Barrios bilang isang makata, aktibista, tagasulat ng senaryo, artista, translator at guro. Sa kasalukuyan ay isa siyang visiting professorsa Philippine Studies Program ng Osaka University of Foreign Studies at kasapi rin siya ng Congress of Teachers and Educators for Nationalism and Democracy (CONTEND).

Ang Babae sa Pagdaralita

Joi Barrios

Babae akong sinasakmal ng kahirapan

Kahirapan na mistulang

Ahas sa damuhan,

Maliksi ang galaw,

Nagbabadya ang nakasangang dila,

Makamandag ang kagat

Pumupulupot ang ulupong,

Itong paghihikahos sa aking katawan

At tumatakas ang lakas,

Nakatitog ang walang talukap

Na mga mata ng sawa.

Nanlilisik,

Pagkat batid na walang palya

Sa paghatid ng lason

Ang pangil ng pagdaralita.

Anong gagawin ng babae sa kanyang karukhaan?

Tumawag kaya kay Darna?

Lipad Darna, Lipad?

Kristala,Kristala, kami ay iligtas!

Zsazsa Zaturnnah,

Palayain kami, Mama!

Huwag,huwag.

Ang paglaya sa hirap,

Ay wala sa bayani ng pantasya.

Nasa ating mga babae ang pakikibaka!

Kung paanong sa gabi at sa araw

Ay wala tayong humpay sa paggawa,

Kung paanong magkasabay na lumalaban

At nag-aaruga

Matibay ang dibdib pagkat mapagkalinga

Ang ating pag-ibig

Sulong at makibaka!

Tagpasin ang ilo ng sawa !

Ang kahirapan ay maiigpawan

Kung ipaglaban na ang pagbawi

Ang pang-angking muli,

Sa yaman ng bayan

Ay ating karapatan.

Sulong,makibaka,lumaban!

·         Ang kayarian ng Tula ay nasa Malayang Taludturan dahil walang sinunod na sukat at hindi sinaalang alang ang tugma sa bawat taludtod.

Teoryang Sosyolohikal

-          Dahil ito ay tumatalakay  sa mga karanasan ng tao sa iba’t – ibang kalagayang panlipunan, pampulitika, pangkultura at pangkabuhayan.

Patunay:

                        “Babae akong sinakmal ng kahirapan na mistulang Ahas sa                                       damuhan, maliksi ang galaw, magbabadya ang nakasangang dila, makamandag ang kagat

Teoryang Historikal

-          Ang layunin ng Panitikan na ito ay ipakita ang karanasan ng isang lipi ng tao na siyang masasalamin sa kasaysayan at bahagi ng kaniyang pagkahubog.

Patunay:

                        “Kung ipaglalaban na ang pagbawi, ang bayan ay ating karapratan, sulong, makibaka, lumaban!

v  Pangkalahatang pagpapaliwanag

               Ang kahirapan ay parang isang traydor na maaring maging sanhi ng ating kamatayan kung tayo ay walang ibang gagawin at hahayaan natin nalang natin na tuluyang maghirap at mamatay. Pero tayo bilang isang babae hahayaan nalang ba natin na tuluyan tayong lamunin ng kahirapan? Marami tayong magagawa upang matamasa ang kaginhawaan sa buhay.